ਵਿਸ਼ਵ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਿਵਸ 5 ਜੂਨ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ 1974 ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2018 ਲਈ “ਬੀਟ ਪਲਾਸਟਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ” ਦਾ ਥੀਮ ਸੀ – ਇਹ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਹੈ ਜੋ ਯੂਗਾਂਡਾ ਲਈ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਅਤੇ ਬੈਗ ਸੁੱਟਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ।
ਪਲਾਸਟਿਕ ਲਿਟਰ ਡਰੇਨੇਜ ਚੈਨਲਾਂ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੇ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮੱਛੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਜਲਜੀਵ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਸਿਹਤ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਖੇਤਾਂ ਅਤੇ ਬਗੀਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਲਾਸਟਿਕ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦੇ ਸਹੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਰੋਕਦੀ ਹੈ।
ਯੂਗਾਂਡਾ ਨੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗਾਂ (ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਵੀਰਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ) ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਬਨਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ, ਪਲਾਸਟਿਕ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੀ ਅਸਹਿਮਤੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ।
ਅਰਥ ਫਾਇੰਡਸ ਯੁਗਾਂਡਾ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ, ਲੇਖਕ ਬਾਜ਼ ਵਾਈਸਵਾ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਖੇਪ ਦਿੱਤਾ:
But in April 2015, despite numerous callous demonstration from members of private sector, including court battles, the Ministry of Water and Environment under National Environment Management Authority (NEMA) effected the ban on importation, manufacture and use of polythene bag of gauge below 30 microns.
The implementation however has not been a rosy one as affected businesses and other government agencies including cabinet fought the ban calling for its suspension. This back and forth has left the public in a state of indecision. Some traders stopped packing customer purchases in the kaveera while others continued to use the ban substance despite threats of legal action from NEMA.
ਪਰ ਅਪ੍ਰੈਲ 2015 ਵਿਚ, ਕੌਮੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਥਾਰਟੀ (ਨਿਆਮਾ) ਅਧੀਨ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਖਾਮੋਸ਼ ਮੁਜ਼ਾਹਰਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 30 ਮਾਈਕਰੋਨ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਗੈਜ ਦੇ ਪੋਲੀਥੀਨ ਬੈਗ ਦੀ ਆਯਾਤ, ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਇਹ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕੈਬਨਿਟ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਮੁਅੱਤਲੀ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਉਣ ਲਈ ਲੜਾਈ ਲੜੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਵੀਰਾ ਵਿੱਚ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀਆਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਪੈਕਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ, ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਨੇਮਾ ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਖਤਰੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ।
ਇਸ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦਿਵਸ ਉੱਪਰ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਯੋਵੇਰੀ ਮਸੇਵੇਨੀ ਨੇ 45 ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਪੋਲੀਥੀਨ ਬੈਗ ਬਣਾਉਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣ, ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਵਰਤੋਂ ਉੱਪਰ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਜਾਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਇਸਦੇ ਕੀ ਨਤੀਜੇ ਨਿਕਲਣਗੇ।
ਯੁਗਾਂਡਾ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਕੰਪਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਲਿਟਰ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੰਪਾਲਾ ਕੈਪੀਟਲ ਸਿਟੀ ਅਥਾਰਟੀ (ਕੇ.ਸੀ.ਸੀ.ਏ.) ਨੇ ਸਟਰੀਟ ਡਸਟਬਿੰਨਾਂ ਦਾ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਰਨ, ਵੱਖ ਵੱਖ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੂੜਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਕਾ ਕੋਲਾ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖ਼ਰ ਕਰਕੇ $0.05 ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਤੋਂ $ 0.13 ਤੱਕ ਰੀਸਾਈਕਲਿੰਗ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵਿਅਕਤੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਿਸਾਲ ਲਈ, 2017 ਵਿਚ ਸੀਜੀਟੀਐਨ ਅਫਰੀਕਾ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਉਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਬਣਾਇਆ ਜੋ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਮੱਗਰੀ ਇਕੱਤਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਬਦਲਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦਿਵਸ ਲਈ, ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੰਭਾਲ ਗਰੁੱਪ ਲਿਟਲ ਹੈਂਡਜ਼ ਗੋ ਗ੍ਰੀਨ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਯੂਗਾਂਡਾ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਗਏ:
The best way to drive communication on importance of ridding polythene bags 'kaveera'from our community. @LilGreenHandsUg @nemaug @NFAUG @JosephMasembe1 @Samsemah1 @WanjohiColetta @_AfricanUnion @ESusWatch @Twaweza_NiSisi pic.twitter.com/AGz3Ha4JG0
— Camila Wangoi (@CamilaWangoi) June 1, 2018
ਸਾਡੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੌਲੀਥੀਨ ਬੈਗ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਦਾ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਬੇਹਤਰੀਨ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।
ਲਿਟਲ ਹੈਂਡਸ ਗੋ ਗ੍ਰੀਨ ਲਈ ਜਨਰਲ ਮੈਨੇਜਰ ਨੇ ਵੀ ਹੈਸ਼ਟੈਗ #BeatPlasticPollution ਦੇ ਤਹਿਤ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਪਟਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ:
You can do the same …its a habit of travellers to litter along as they travel .Keep your trash and dump when you get to your destination .#BeatPlasticPollution #GogreenUg #Wed2018Ug @nemaug @NFAUG @nwscug @LilGreenHandsUg pic.twitter.com/rto5ICUjCS
— Samsemah (@Samsemah1) June 1, 2018
ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ … ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੂੜਾ ਕਰਕਟ ਗੇਰਦੇ ਜਾਣਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਆਦਤ ਹੈ। ਆਪਣਾ ਕੂੜਾ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਮੰਜ਼ਿਲ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚਕੇ ਸਹੀ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟੋ।
ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇਕੋ ਇਕ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ, ਲੇਕ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਆਪਕ ਰੇਤ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਜਲਜੀ ਜੀਵਨ ਲਈ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਮੱਛੀ ਰੇਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਵਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਗਿਲੇ ਸਥਾਨ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯੁਗਾਂਡਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਇਕ ਸਥਾਈ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।